Оросын газрын тос, байгалийн хийн салбарт, тэр дундаа Арктикийн тавиур дээр хэрэгжиж буй шинэ төслүүд нь зэврэлтээс хамгаалах бүрхүүлийн дотоодын зах зээлд тасралтгүй өсөлтийг амлаж байна.
COVID-19 тахал нь дэлхийн нүүрсустөрөгчийн зах зээлд асар их боловч богино хугацаанд нөлөөлсөн. 2020 оны 4-р сард дэлхийн нефтийн эрэлт 1995 оноос хойших хамгийн доод түвшинд хүрч, газрын тосны илүүдэл нийлүүлэлтийн хамгийн хурдан өсөлтийн дараа Брент маркийн маркийн үнийг 28 ам. доллар хүртэл бууруулсан.
Хэзээ нэгэн цагт АНУ-ын нефтийн үнэ түүхэндээ анх удаа сөрөг болж хувирсан. Гэсэн хэдий ч нүүрсустөрөгчийн дэлхийн эрэлт хэрэгцээ хурдан сэргэх төлөвтэй байгаа тул эдгээр гайхалтай үйл явдлууд Оросын газрын тос, байгалийн хийн салбарын үйл ажиллагааг зогсоохгүй байх шиг байна.
Тухайлбал, ОУЭА-аас газрын тосны эрэлт 2022 он гэхэд хямралын өмнөх түвшинд хүрнэ гэж таамаглаж байна. 2020 онд рекорд буурсан хэдий ч хийн эрэлтийн өсөлт нь дэлхийн нүүрсний зах зээлд эрчимжиж байгаатай холбоотойгоор урт хугацаанд тодорхой хэмжээгээр эргэн ирэх ёстой. эрчим хүч үйлдвэрлэх хийн шилжүүлэгч.
Оросын аварга том Лукойл, Новатек, Роснефть болон бусад компаниуд хуурай газар болон Арктикийн тавиур дээр газрын тос, байгалийн хийн олборлолтын чиглэлээр шинэ төслүүдийг эхлүүлэхээр төлөвлөж байна. Оросын засгийн газар Хойд туйлын нөөцөө LNG-ээр ашиглах нь 2035 он хүртэлх Эрчим хүчний стратегийн гол зорилго гэж үзэж байна.
Үүний цаана зэврэлтээс хамгаалах бүрхүүлийн Оросын эрэлт хэрэгцээ ч тод таамаглалтай байна. Москвад төвтэй Discovery Research Group судалгааны байгууллагын хийсэн судалгаагаар энэ сегментийн нийт борлуулалт 2018 онд 18.5 тэрбум рубль буюу 250 сая доллар болсон байна. Шинжээчдийн үзэж байгаагаар ОХУ-д 7.1 тэрбум рубль буюу 90 сая ам.долларын өнгөлгөө импортолсон боловч энэ сегментийн импорт буурах хандлагатай байна.
Москвад төвтэй өөр нэг зөвлөх агентлаг болох Концепт-Центр зах зээл дээрх борлуулалтыг биет байдлаар 25,000-30,000 тоннын хооронд хэлбэлздэг гэж тооцоолжээ. Жишээлбэл, 2016 онд ОХУ-д зэврэлтээс хамгаалах бүрхүүлийн хэрэглээний зах зээл 2.6 тэрбум рубль буюу 42 сая доллараар үнэлэгдсэн байна. Сүүлийн жилүүдэд зах зээл нь жилд дунджаар 2-3 хувийн хурдацтай өсч байна гэж үздэг.
Зах зээлд оролцогчид COVID-19 тахлын нөлөө хараахан арилаагүй байгаа ч энэ сегмент дэх өнгөлгөөний эрэлт ойрын жилүүдэд нэмэгдэнэ гэдэгт итгэлтэй байна.
“Бидний таамаглаж байгаагаар эрэлт бага зэрэг нэмэгдэх болно [ирэх жилүүдэд]. Газрын тос, байгалийн хийн салбарт шинэ төслүүдийг хэрэгжүүлэхийн тулд зэврэлтээс хамгаалах, халуунд тэсвэртэй, галд тэсвэртэй болон бусад төрлийн бүрээс хэрэгтэй. Үүний зэрэгцээ эрэлт хэрэгцээ нь нэг давхаргат олон үйлдэлт бүрээс рүү шилжиж байна. Мэдээжийн хэрэг, одоо болтол дуусаагүй байгаа коронавирусын тахлын үр дагаврыг үл тоомсорлож болохгүй" гэж Оросын өнгөлгөө үйлдвэрлэгч Акрус компанийн ерөнхий захирал Максим Дубровский хэлэв. “Гутрангуй таамаглалаар барилгын ажил [газрын тос, байгалийн хийн салбарт] өмнө нь төлөвлөж байсан шиг хурдан явахгүй байх магадлалтай.
Хөрөнгө оруулалтыг идэвхжүүлэх, бүтээн байгуулалтын ажлыг төлөвлөсөн хэмжээнд хүргэх арга хэмжээг улсаас авч байна” гэлээ.
Үнийн бус өрсөлдөөн
Industrial Coatings-ийн мэдээлснээр Оросын зэврэлтээс хамгаалах бүрхүүлийн зах зээлд дор хаяж 30 тоглогч байдаг. Гадаадын тэргүүлэгч тоглогчид бол Hempel, Jotun, International Protective Coatings, Steelpaint, PPG Industries, Permatex, Teknos зэрэг юм.
Оросын хамгийн том нийлүүлэгчид бол Акрус, ВМП, Оросын будаг, Эмпилс, Москвагийн химийн үйлдвэр, ЗМ Волга, Радуга юм.
Сүүлийн таван жилийн хугацаанд Оросын бус зарим компаниуд, тухайлбал Jotun, Hempel, PPG зэрэг нь Орост зэврэлтээс хамгаалах бүрэх үйлдвэрлэлийг нутагшуулсан. Ийм шийдвэр гаргахад эдийн засгийн тодорхой үндэслэл бий. ОХУ-ын зах зээл дээр зэврэлтээс хамгаалах шинэ бүрээсийг гаргаж авах хугацаа нь 3-5 жилийн хооронд хэлбэлздэг гэж ZIT Rossilber-ийн дарга Азамат Гареев тооцоолжээ.
Industrial Coatings-ийн мэдээлснээр Оросын өнгөлгөөний зах зээлийн энэ сегментийг олигопсони гэж тодорхойлж болох бөгөөд энэ нь худалдан авагчдын тоо бага байдаг зах зээлийн хэлбэр юм. Үүний эсрэгээр худалдагчдын тоо их байна. Оросын худалдан авагч бүр өөрийн гэсэн нэлээд хатуу дотоод шаардлагуудтай байдаг тул ханган нийлүүлэгчид дагаж мөрдөх ёстой. Үйлчлүүлэгчдийн шаардлагын хоорондох ялгаа нь эрс байж болно.
Үүний үр дүнд энэ нь Оросын өнгөлгөөний үйлдвэрлэлийн цөөн тооны сегментүүдийн нэг бөгөөд үнэ нь эрэлтийг тодорхойлдог гол хүчин зүйлүүдийн нэг биш юм.
Тухайлбал, ОХУ-ын газрын тос, байгалийн хийн салбарын өнгөлгөө нийлүүлэгчдийн бүртгэлд дурдсанаар Роснефть нь зэврэлтээс хамгаалах 224 төрлийн бүрэх зөвшөөрөл олгосон. Харьцуулбал, Газпром 55, Транснефть ердөө 34 бүрээсийг зөвшөөрсөн.
Зарим сегментүүдэд импортын эзлэх хувь нэлээд өндөр байна. Тухайлбал, Оросын компаниуд оффшор төслийн бүрээсний бараг 80 хувийг импортоор авдаг.
Оросын зах зээл дээр зэврэлтээс хамгаалах бүрхүүлийн өрсөлдөөн маш хүчтэй байна гэж Москвагийн химийн үйлдвэрийн ерөнхий захирал Дмитрий Смирнов хэлэв. Энэ нь компанийг эрэлт хэрэгцээг хангаж, хоёр жил тутамд шинэ өнгөлгөөний шугамын үйлдвэрлэлийг эхлүүлэхэд түлхэц өгдөг. Тус компани нь мөн үйлчилгээний төвүүдийг ажиллуулж, бүрэх хэрэглээг хянадаг гэж тэр нэмж хэлэв.
“Оросын өнгөлгөөний компаниуд үйлдвэрлэлээ өргөжүүлэх хангалттай хүчин чадалтай байгаа нь импортыг бууруулна. Газрын тос, байгалийн хийн компаниудын ихэнх бүрхүүл, түүний дотор далайн төслүүдэд зориулсан бүрээсийг Оросын үйлдвэрүүдэд үйлдвэрлэдэг. Эдгээр өдрүүдэд эдийн засгийн нөхцөл байдлыг сайжруулахын тулд бүх улс орны хувьд өөрсдийн үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх нь чухал юм "гэж Дубробский хэлэв.
Зэврэлтээс хамгаалах бүрхүүл үйлдвэрлэх түүхий эдийн хомсдол нь Оросын компаниудын зах зээл дэх эзлэх хувийг нэмэгдүүлэхэд саад болж байгаа хүчин зүйлүүдийн нэг гэж Industrial Coatings орон нутгийн зах зээлийн шинжээчдийн иш татан мэдээлэв. Жишээлбэл, алифатик изоцианат, эпокси давирхай, цайрын тоос, зарим пигментийн дутагдалтай байдаг.
“Химийн үйлдвэр нь импортын түүхий эдээс ихээхэн хамааралтай, үнэд нь мэдрэмтгий байдаг. ОХУ-д шинэ бүтээгдэхүүн бий болж, импортыг орлох бүтээгдэхүүний ачаар бүрэх үйлдвэрийг түүхий эдээр хангах эерэг хандлага ажиглагдаж байна" гэж Дубробский хэлэв.
“Жишээ нь Азийн ханган нийлүүлэгчидтэй өрсөлдөхийн тулд хүчин чадлаа нэмэгдүүлэх шаардлагатай байна. Дүүргэгч, пигмент, давирхай, ялангуяа алкид, эпокси зэргийг одоо Оросын үйлдвэрлэгчдээс захиалж болно. Изоцианатын хатууруулагч ба функциональ нэмэлтүүдийн зах зээлийг ихэвчлэн импортоор хангадаг. Эдгээр бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх боломжийн талаар улсын түвшинд хэлэлцэх ёстой” гэлээ.
Олны анхаарлын төвд байгаа оффшор төслүүдийн өнгөлгөө
Оросын анхны оффшор төсөл бол Новая Землягийн өмнөд хэсэгт орших Печора тэнгист орших Приразломная далайн мөсөнд тэсвэртэй газрын тос үйлдвэрлэх суурин платформ юм. Газпром нь International Paint Ltd-ээс Chartek 7-г сонгосон. Тус компани платформыг зэврэлтээс хамгаалах зорилгоор 350,000 кг бүрээс худалдаж авсан гэх мэдээлэл байна.
Оросын өөр нэг нефтийн компани Лукойл нь 2010 оноос хойш Корчагин платформ, 2018 оноос хойш Филановское платформыг Каспийн тэнгист ажиллуулж байна.
Жотун эхний төсөлд зэврэлтээс хамгаалах бүрээс, хоёр дахь төсөлд Hempel компани өгсөн. Энэ сегментэд бүрхүүлд тавигдах шаардлагууд ялангуяа хатуу байдаг, учир нь бүрхүүлийн хуульчийг усан дор сэргээх боломжгүй юм.
Далайн сегментийн зэврэлтээс хамгаалах бүрхүүлийн эрэлт хэрэгцээ нь дэлхийн газрын тос, байгалийн хийн салбарын ирээдүйтэй холбоотой юм. Арктикийн тавиур дор байгаа газрын тос, байгалийн хийн нөөцийн 80 орчим хувь, хайгуул хийсэн нөөцийн дийлэнх хувийг Орос эзэмшдэг.
Харьцуулбал, АНУ тавиурын нөөцийн дөнгөж 10 хувийг эзэмшдэг бол Канад, Дани, Гренланд, Норвеги зэрэг улсууд үлдсэн 10 хувийг эзэмшдэг. Оросын далайн эрэг дээрх газрын тосны хайгуулын нөөц нь таван тэрбум тонн газрын тосны эквиваленттай тэнцэх хэмжээний газрын тосны нөөц юм. Норвеги улс нэг тэрбум тонн нөөцтэйгөөр хоёрт бичигдэж байна.
"Гэхдээ эдийн засгийн болон байгаль орчны аль алиных нь аль алиных нь хувьд хэд хэдэн шалтгааны улмаас эдгээр нөөцүүд сэргээгдэхгүй байж магадгүй" гэж байгаль орчныг хамгаалах байгууллагын Беллонагийн шинжээч Анна Киреева хэлэв. "Олон тооны тооцоогоор газрын тосны дэлхийн эрэлт дөрвөн жилийн дараа буюу 2023 онд огцом буурч магадгүй юм. Газрын тос дээр баригдсан засгийн газрын асар их хөрөнгө оруулалтын сангууд ч газрын тосны салбарт хөрөнгө оруулалт хийхээс татгалзаж байгаа нь эдийн засгийн өсөлтөд түлхэц болохуйц алхам юм. Засгийн газар болон институцийн хөрөнгө оруулагчид сэргээгдэх эрчим хүч рүү хөрөнгө зарцуулж байгаатай холбоотойгоор дэлхийн капитал чулуужсан түлшнээс татгалзаж байна."
Үүний зэрэгцээ байгалийн хийн хэрэглээ ойрын 20-30 жилийн хугацаанд өсөх төлөвтэй байгаа бөгөөд байгалийн хий нь зөвхөн Арктикийн тавиур дээр төдийгүй хуурай газрын нөөцийн Оросын нөөцийн дийлэнх хувийг бүрдүүлдэг. Ерөнхийлөгч Владимир Путин Оросыг дэлхийн хамгийн том байгалийн хийн нийлүүлэгч болгохыг зорьж байгаагаа илэрхийлсэн нь Москвагийн Ойрхи Дорнодын өрсөлдөөнийг харгалзан үзэх боломжгүй юм гэж Киреева нэмж хэлэв.
Гэсэн хэдий ч Оросын газрын тосны компаниуд тавиур төсөл нь Оросын газрын тос, байгалийн хийн салбарын ирээдүй болох магадлалтай гэж мэдэгджээ.
"Роснефть"-ийн стратегийн гол чиглэлүүдийн нэг бол эх газрын тавиур дахь нүүрсустөрөгчийн нөөцийг хөгжүүлэх явдал юм гэж тус компани мэдэгдэв.
Газрын тос, байгалийн хийн бараг бүх томоохон орд газрууд нээгдэж, ашиглалтад орж, технологи, занарын нефтийн олборлолт хурдацтай хөгжиж байгаа өнөө үед дэлхийн газрын тосны олборлолтын ирээдүй Дэлхийн далай тэнгисийн эх газрын тавиур дээр байрлаж байгааг үгүйсгэх аргагүй, Роснефть гэж цахим хуудсаараа дамжуулан мэдэгдсэн байна. Оросын тавиур нь дэлхийн хамгийн том талбайтай: зургаан сая гаруй км, Роснефть бол Оросын эх газрын тавиурын хамгийн том лиценз эзэмшигч юм гэж тус компани нэмж хэлэв.
Шуудангийн цаг: 2024 оны 4-р сарын 17
